Frida Kahlo – obrazy barwne jak życie (2023)

Urodzona w1907 roku wsłynnym już domu La Casa Azul wMeksyku Frida Kahlo malarstwem zainteresowała się wwieku 18 lat, kiedy to jej życie na zawsze zmienił wypadek komunikacyjny. Autobus, którym jechała, zderzył się ztramwajem, amłodziutka Frida była jedną znajbardziej poszkodowanych wtym zdarzeniu osób. Doznała licznych urazów, m.in. złamania kręgosłupa, obojczyka, miednicy, połamania żeber, 11 złamań prawej nogi, złamania izwichnięcia prawej stopy, zwichnięcia ramienia. Ponadto stalowy uchwyt poręczy autobusu przebił jej podbrzusze imiednicę, sprawiając, że nigdy nie mogła zostać matką. Wydarzenie to naznaczyło jej życie cierpieniem, licznymi operacjami, na wiele miesięcy przykuło do łóżka, ale dało jej też nową pasję – malarstwo.

Frida Kahlo ijej autoportret cierpienia

Matka Fridy, chcąc wesprzeć córkę wrozwijaniu nowo odkrytego talentu, dała jej sztalugi umożliwiające malowanie wpozycji leżącej. Zkolei ojciec, malarz, udostępnił jej swoje farby olejne ipędzle. Tygodniami unieruchomiona wgipsie, leżąc włóżku, Frida na główny temat swoich pierwszych prac wybrała siebie. Jej charakterystyczne obrazy, pełne koloru iemocji, były szczere do bólu. Jak sama mówiła, nigdy nie malowała fikcji, zawsze przedstawiała tylko swoje życie. Obrazy, jakie powstały wtych pierwszych latach jej artystycznego rozwoju, to chociażby „Autoportret waksamitnej sukni”, „Miejski krajobraz” czy „Martwa natura (Roses)”.

Obraz miłości

Niemal równie silny wpływ na Fridę Kahlo jak wypadek miała miłość do Diego Riviery – 20 lat starszego od niej malarza, który zwrócił jej uwagę, jeszcze gdy była nastolatką. Ponownie się spotkali, gdy Frida miała 20 lat, iwtedy wszystko potoczyło się bardzo szybko. Dwa lata później wbrew woli matki dziewczyny wzięli ślub. Doświadczony ipowszechnie szanowany Diego wspierał talent swojej żony, dając jej wskazówki, ajednocześnie pozostawiając wolność twórczą. Frida-artystka mogła pod jego skrzydłami swobodnie rozkwitać.

Ich miłość była bardzo burzliwa. Liczne romanse Diega przysparzały Fridzie bólu, który przelewała na swoje obrazy. Największym ciosem był dla niej jego związek zjej siostrą. Jednocześnie nie pozostawała mu dłużna, angażując się wkolejne relacje – również zkobietami. Te nie stanowiły dla Diega większego problemu, jednak zdrad zmężczyznami nie mógł znieść. Do najsłynniejszych kochanków malarki należał Lew Trocki, który przyjechał do Meksyku na zaproszenie Diega. Burzliwe małżeństwo naznaczone było kolejnymi tragediami – artystka dwa razy poroniła, co również zaczęło się przekradać do jej obrazów, awidać to choćby wdziele „Moje narodziny”.

Wroku 1930 Frida iDiego wyjechali do Stanów Zjednoczonych, gdzie artysta miał stworzyć dwa murale – woddziale finansowym Giełdy Papierów Wartościowych oraz wKalifornijskiej Szkole Sztuk Pięknych. Dla Fridy Kahlo była to pierwsza zagraniczna podróż. Podczas gdy Diego malował, artystka korzystała zuroków miasta – odwiedzała galerie, muzea, sklepy. To właśnie wtedy narodził się styl, który do dziś jednoznacznie kojarzy się zmalarką – kolorowe ludowe stroje iogromne ilości biżuterii.

W1932 roku artystyczna para pojechała do Detroit, gdzie okazało się, że Frida znów jest wciąży. Niestety wbrew początkowym optymistycznym opiniom lekarzy Fridzie nie udało się jej donosić. Trafiła do Henry Ford Hospital, gdzie poroniła. Doświadczenie to silnie zaznaczyło się wjej sztuce istało się kolejnym często powracającym tematem jej obrazów (m.in. dzieła zatytułowanego „Henry Ford Hospital”).

Jednocześnie Frida nadal eksplorowała temat autoportretów iportretów, pochylając się również nad członkami swojej rodziny. Znieco późniejszych lat 30. pochodzą tak znane obrazy malarki, jak choćby „Moi dziadkowie, moi rodzice ija” czy „Fulang Chang ija”.

Pierwsze wystawy imiędzynarodowe uznanie

Pierwsza indywidualna wystawa Fridy Kahlo miała miejsce wStanach, wgalerii Juliena Levy’ego na East 57th Street. Artystka pokazała wówczas 25 obrazów. Wystawa okazała się sporym sukcesem, sprzedała się bowiem aż połowa zwystawianych prac, aFrida otrzymała propozycję zrobienia kolejnej, tym razem wParyżu. Po sporych trudnościach organizacyjnych wystawa została otwarta w1939 roku, awraz zpracami Fridy pokazano też meksykańską sztukę ludową innych artystów. Wydarzenie cieszyło się bardzo dużą popularnością. Pod wrażeniem prac Fridy Kahlo byli chociażby Miro czy Kandinsky. Sprzedał się co prawda tylko jeden obraz – „Rama”, ale transakcja ta zyskała ogromny rozgłos, gdyż autoportret kupił rząd francuski itrafił on do zbiorów do Centre Pompidou.

Niestety wparze zsukcesami zawodowymi nie szło szczęście wżyciu prywatnym – w1939 roku Diego złożył pozew orozwód, zaś Frida przelała swoje uczucia jak zwykle na obrazy. Zaczęła wtedy malować swoje podwójne autoportrety – ztego okresu pochodzą m.in. obrazy „Dwie Fridy” oraz „Dwie nagie kobiety wlesie”. Przedstawiały one Fridę- szczęśliwą mężatkę oraz Fridę-cierpiącą rozwódkę. Co ciekawe, „Dwie Fridy” były najdrożej sprzedanym za życia artystki obrazem, azakupił go w1947 roku Narodowy Instytut Sztuk Pięknych wMeksyku.

Byli małżonkowie nie wytrzymali bez siebie długo – niewiele ponad rok później wzięli bowiem ponowny ślub, obopólnie zgadzając się na większą swobodę związku, jednak wprzyszłości mieli się jeszcze raz rozwieźć, atakże wiele razy decydować na osobne mieszkanie.

Ostatni przystanek: Meksyk iViva la vida

Pierwsza indywidualna wystawa Fridy Kahlo wjej rodzimym Meksyku odbyła się dopiero w1953 roku. Była to zarazem ostatnia taka wystawa wtym kraju za jej życia, gdyż stan artystki bardzo szybko się pogarszał. Do Galerii Sztuki Współczesnej, gdzie odbywał się wernisaż, przywieziono ją karetką, awczasie wystawy Frida leżała na łóżku ustawionym pośrodku galerii.

Ostatnim obrazem Fridy Kahlo była martwa natura przedstawiająca arbuzy. Malarka napisała na nim słynne już słowa: „Viva la vida, Frida Kahlo, Coyoacán 1954 Meksyk”.

Frida zmarła rankiem 13 lipca 1954 wLa Casa Azul – znanym jej wielbicielom charakterystycznym błękitnym domu, wktórym przyszła na świat iwktórym spędziła wiele godzin przykuta do łóżka, malując. Oficjalnie podana przyczyna jej śmierci to zator płucny, ale podejrzewa się samobójstwo, które rozważała wcześniej wswoim pamiętniku. Diego zmarł 24 listopada 1957 roku.

Niebieski Dom Fridy Kahlo: La Casa Azul

Charakterystyczny kobaltowy dom, wktórym artystka przyszła na świat, wktórym spędziła wiele godzin przykuta do łóżka, malując, do którego wracała ze swoich podróży, wktórym spędzała szczęśliwe chwile zDiegiem, ale wktórym przeżywała również gorycz kolejnych rozstań, awreszcie dom, wktórym umarła, dziś jest bardzo popularnym celem wycieczek turystów odwiedzających Meksyk. WLa Casa Azul mieści się obecnie muzeum poświęcone Fridzie ijej twórczości – jedno znajpopularniejszych muzeów wMeksyku. Takie było życzenie Diega, który po śmierci Fridy przekazał dom państwu. Od tego czasu nic wLa Casa Azul nie zmieniono. Ważną częścią posiadłości jest wewnętrzny ogród, ulubione miejsce Fridy Kahlo. To stąd pochodziły tak często przez nią malowane izdobiące jej włosy kwiaty. żyły tu także zwierzęta – bohaterowie jej obrazów, takie jak małpki, papugi, kury, jaskółki, psy, sarenka Granizo czy też orlica odumnym imieniu Gertrudis Caca Blanca (Gertruda Biała Kupa). Diego zbudował wogrodzie miniaturę prekolumbijskiej piramidy, która stała się miejscem ekspozycji rodzinnych rzeźb.

Do niedawna codziennością były przed nim długie kolejki, na czas pandemii zaś muzeum otworzyło swoje podwoje wirtualnie. Miłośnicy Fridy wLa Casa Azul mogą zobaczyć należące do niej przedmioty codziennego użytku, piękne, charakterystyczne ludowe stroje ibiżuterię, meble, atakże ponad 300 jej obrazów, wtym „Niech żyje życie (Viva La Vida)”, „Portret mojego ojca” inieukończone „Frida and the Caesarian Operation”.

Salma Hayek icała reszta: Frida Kahlo wkulturze

Frida Kahlo do dziś fascynuje, adzięki filmowi z2002 roku zSalmą Hayek, która zagrała artystkę, stała się postacią niemal popkulturową. Film, oparty na biografii autorstwa Haydena Herrera, był kasowym hitem, jednocześnie przedstawiając tę niezwykłą malarkę młodszym pokoleniom. Stylem Kahlo inspirowali się nawet najbardziej cenieni projektanci mody. Aco znajważniejszym – sztuką? Wystawy malarki wciąż cieszą się ogromną popularnością. W2019 roku ekspozycja pod tytułem „Frida Kahlo: Appearances Can Be Deceiving” wnowojorskim Brooklyn Museum przyciągnęła tłumy. Otym zaś, że obrazy Fridy są wcenie, świadczy fakt, że w2006 roku praca „Roots” z1943 pobiła rekord najwyższej ceny uzyskanej dla obrazu latynoamerykańskiego artysty. Sprzedano ją za cenę 5,6 miliona dolarów. Zpewnością jeszcze nieraz usłyszymy oobrazach meksykańskiej artystki wkontekście kolejnych sprzedażowych rekordów.